Tarihsel süreçte önemli bir kültür havzası durumunda olan Harşit vadisi, Gümüşhane’den doğup Tirebolu’dan denize dökülen Harşit Çayı’nın çevresindeki bölgenin genel adıdır. 1955 yılına kadar Harşit nahiyesi bir süre Tirebolu’ya bir süre de Gümüşhane’nin Torul kazasına bağlı kalmıştır. 2 Haziran 1955’te ise Reisicumhur Celal Bayar, Başvekil Adnan Menderes ve İçişleri Vekili Etem Menderes imzalarıyla, Torul’a bağlı olan Harşit nahiyesinin Giresun’un Tirebolu kazasına bağlanması kararlaştırılmıştır (BCA, 030 11 1 00 238 16 5 2).
İçişleri Vekili Etem Menderes, 21 Mayıs 1953’te Yüksek Başvekâlete 22103-214 Sayılı yazısıyla, “Gümüşhane vilayetinin Torul kazasına bağlı Harşit nahiyesinin Giresun vilayetinin Tirebolu kazasına bağlanmasına dair hazırlanan karar ve esbabı mucibe layihası”nı sunmuştu (BCA, 030 11 1 00 238 16 5 3):
“Esbabı Mucibe Layihası
Gümüşhane vilayetinin Torul kazasına bağlı Harşit nahiyesinin Giresun vilayetinin Tirebolu kazasına bağlanması hakkında yapılan incelemede;
Konu bidayette Harşit nahiyesinin kaza haline getirilmesi şeklinde ele alınmış ise de bu hususta yapılan incelemeler sonucunda; 28/5/949 gününde mahallinde bizzat tetkikat yapan Giresun ve Gümüşhane Valilerinin müştereken düzenledikleri 7/6/949 gün ve 496 sayılı raporda belirtildiği üzere; Harşit kaza haline getirildiği takdirde Tirebolu ve Görele kazalarından alınarak yeni kurulacak kazaya bağlanması düşünülen köylerin Harşit ile hiçbir ilgisi bulunmadığı ve bu köylerin ters istikamette idari bağlılığının değiştirilmesinde hiçbir fayda melhuz olmadığı gibi bilakis zararlı neticeler doğuracağı anlaşılmış ve burada bir kaza kurulması lüzumsuz görülmüş olduğundan, coğrafi durumu, ekonomik münasebetleri, halkın hakiki menfaat ve temayülleri icabı olarak Harşit nahiyesinin halihazır teşkilatıyla birlikte Tirebolu kazasına bağlanmasının her bakımdan en muvafık şekil olacağı kanaatına varılmış olup bunun üzerine tekrar yapılan incelemede;
Gümüşhane İdare Kurulu 25/5/950 gün ve 450 sayılı mütalaasında; Harşit nahiyesinin Torul’a (75) klm. ve Tirebolu’ya (35) klm. mesafede olduğu, (12) köyünde (6732) nüfusu bulunduğu, bu nahiyeye bağlı köylerin de Tirebolu’ya (30-60) klm., Torul’a (90-110) klm. mesafede bulundukları, nahiyenin Torul’a olan yolu çok arızalı olduğu ve Tirebolu’ya olan yolu ise daha iyi olduğu, Harşit köylüleri mahsullerini Tirebolu’ya sevkettikleri, iktisadî, ziraî ve içtimaî bakımlardan Tirebolu’ya bağlı oldukları ve yalnız idari bakımdan Torul’a bağlı bulundukları, eskiden de Tirebolu’ya bağlı iken bazı anlaşmazlık yüzünden Torul’a bağlandığı cihetle sözü edilen nahiyesinin bugünkü teşkilatıyla beraber Tirebolu kazasına bağlanması bölgenin coğrafi durumuna; ekonomik münasebetlerine ve halkın menfaat ve temayüllerine uygun düşeceği beyan edilmiştir.
Gümüşhane Genel Meclisi ise 8/1/951 gün ve 445 /13-6 sayılı mütalaasında; Harşit nahiyesinin Torul’a bağlı kalmasını uygun görmüştür.
Giresun Valiliği 2/9/950 gün ve 249 sayılı yazısında; İdare kurulunun 22/9/948 gün ve 520/954 sayılı ve Genel Meclisin 28/9/948 gün ve 41 sayılı, Harşit’te kaza kurulması konusu üzerinde alınan mütalaalarında bu nahiye kaza haline getirilse dahi Giresun’a bağlanmasının yerinde olacağını belirttiklerinden ikinci defa yetkili kurullardan mütalaa alınmasına lüzum görülmediği bildirilmiştir.
Vekâletimizce yapılan incelemede; Giresun yetkili kurulları ile Gümüşhane İdari Kurulu’nun mütalaaları bölgenin coğrafi durumuna, ekonomik münasebetlerine ve halkın menfaat ve temayüllerine uygun düşeceği cihetle Gümüşhane Vilayetinin Torul kazasına bağlı Harşit nahiyesinin hâlihazır teşkilatıyla birlikte Giresun vilayetinin Tirebolu kazasına bağlanması yerinde görülmüş ve işlemi de İl İdaresi Kanunu hükümlerine uygun bulunmuş olduğundan ilişik kararı ona göre hazırlanmıştır.” (BCA, 030 11 1 00 238 16 5 4; BCA, 030 11 1 00 238 16 5 5).
Yukarıda ayrıntılı olarak, arşiv belgelerinden aktardığımız üzere; bu tarihlerde Harşit nahiyesinin kaza müstakil kaza statüsüne kavuşturulması da gündeme gelmiş ancak yapılan değerlendirmeler neticesinde buna o dönemki koşullarda gerek duyulmamıştır. Ancak Giresun Valiliği’nce, gerek kaza olarak gerekse nahiye olarak Harşit’in Tirebolu’ya bağlanması gerektiği, 28 Eylül 1948 tarihli mütalaada savunulmuştur. Gümüşhane Genel Meclisi de 8 Ocak 1951’de Harşit nahiyesinin Torul’a bağlı kalmasını istemiş ise de Gümüşhane İdare Kurulu 25 Mayıs 1950’deki mütalaasında; coğrafi, sosyoekonomik ve ulaşım ağları bakımından Harşit’in Tirebolu’ya bağlanmasının uygun olacağını savunmuştu. Özetle, 2 Haziran 1955’te Harşit nahiyesi, Gümüşhane’nin Torul kazasına bağlılığı sonlandırılarak Tirebolu’ya bağlanmıştı. Çağın değişkenleri, sosyoekonomik ilişkiler, ulaşım sorunu ve doğal koşulların oluşturduğu gerekçeler neticesinde bazı köy ve nahiyelerin; daha yakın oldukları, daha kolay hizmet alacakları kazalara bağlanmasının pek çok örneği mevcuttur.