Bu yazımızda Devlet Arşivleri’nden edindiğimiz altı adet belgeden hareketle, 1966’da Giresun’un Görele ilçesinde bir lisenin açılmasına dair talep ve girişimleri aktaracağız. Giresun’un büyük ilçelerinden biri olan Görele, Osmanlı döneminde çevresine göre ticari ve ekonomik bakımdan hareketli bir geçiş noktası olan, denize bağlı olanakları ve mahalli ürünleriyle yörede öne çıkan bir yerleşim birimidir. Ayrıca son yüzyılda Görele, yetiştirmiş olduğu değerlerle kültür, sanat, edebiyat ve bürokrasi alanlarında adından söz ettirmiştir.
Eğitim ve öğretim faaliyetlerinin Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren ülke genelinde büyük bir önemle üzerinde durulması, en ücra köylerde ve kasabalarda okulların açılarak eğitimin yaygınlaşmasına çalışılması, Türkiye’nin fikrî temellerini oluşturan unsurun “eğitim” olduğunun göstergesiydi. Okuma yazma ve tahsilli bireyler yetiştirme konusunda ciddi bir eğilim vardı. İlkokul, ortaokul basamaklarını ilçede teşkil etmeyi başarmış olan Görele, 1960’lı yıllarda artık ilçede bir de lise bulunmasını talep ediyordu. Ortaokul mezunlarının artması ve bir liseye ihtiyaç duyulması arasında elbette bir orantı vardı. Çünkü bu civardaki ortaokuldan mezun olanların gidebileceği liselerde de git gide artan öğrenci yoğunluğuna karşı bina ve öğretmen yetersizliğine çözüm aramaktaydı. Dahası, Görele deyince akla sadece Görele değil, Eynesil, Çanakçı yöreleri de gelmeliydi. Çünkü başta da belirtildiği üzere Görele, eskiden beri bu yerler arasında önemli bir havzanın merkezi ve geçiş noktasıydı. Özetle, 1960’lı yıllara gelindiğinde, Görele bir liseye çok ihtiyaç duydu ve bu doğrultuda bir dernek kurulup, resmi yazışma süreci başlatıldı.
Görele’ye Lise Açtırma ve Yaptırma Derneği Başkanı Şükrü Melikoğlu, 26 Ağustos 1966 tarihinde Başbakanlık makamına yazmış olduğu dilekçede şöyle diyordu: “Uzun zamandan beri halkımızın şiddetli arzusu ve istekleri üzerine bugün ilçemizde lisenin açılması bir zaruret haline gelmiştir. İlçemizde lisenin açılması hususunda göstermiş ve gösterecek olduğunuz alakaya halkımız şimdiden müteşekkir kalmaktadır. Lisenin açılması emrini vermenizle ilçemiz ve civarını büyük bir sıkıntıdan kurtarmış ve istikbale ümitle bir adım atılmasına en büyük yardımı yapmış olacaksınız. Durum ilişikte makamınıza sunulmuş olup gereken emir ve müsaadelerinizi saygılarımla arz ederim…” Başbakanlık Hususi Kalem Müdürlüğü, 7 Eylül 1966’da dilekçeyi işleme almış, konuyu Milli Eğitim Bakanlığı’na iletmişti (BCA, 030 01 00 00 91 573 2 2). Dernek başkanı Şükrü Melikoğlu’nun Görele’de lise açılmasına yönelik yazdığı dilekçenin ekleri arasında Görele, ekonomik ve coğrafi bakımdan tanıtılmış, gerekçeler sunulmuş ve derneğin de lise açılması hususunda çaba göstereceği taahhüt edilmiştir.
Görele’nin coğrafi durumu hakkında kısaca şunlar yazılmıştır: “a-İlçemiz Giresun ili ile Trabzon ilinin tam ortasında olup her iki ile de 78. Km. uzaklıktadır. b-Köyler ilçeye yaz ve kış gelmekte sıkıntı çekmemektedirler. Köyler araba yolları ile ilçeye bağlı bulunmaktadırlar.”
İlçenin iktisadi durumu ise şöyle özetlenmiştir: “a-Nüfus yoğunluğu fazla olup arazi dardır. b-Bu sebeplerden dolayı tek çıkar yol okumaktır. Hâlbuki geçimi dar ve çıkarsız olan halk çocuklarını ortaokuldan sonra tahsile devam ettirememektedirler. c-Lise açıldığında: a-Merkez, b-Eynesil, c-Çanakçı, d-Tirebolu, e-Kısmen Kürtün ortaokulları liseden istifade edeceklerdir. f-Ortaokulun bugünkü binası lise ve ortaokulu tedris edebilecek durumdadır.”
Derneğin taahhütleri de şu şekilde sıralanmıştır: 1-Temeli atılmış fakat henüz inşası tamamlanmamış bulunan üçüncü (C ) blokunun Bakanlığınızın göstereceği plan dâhilinde yapılmasını. 2-Laboratuarımızın bugünkü hali tedrise yeterli durumdadır. Şayet Bakanlığınız yetersiz bulurlarsa noksanlarını tamamlamayı. 3-Bunlar haricinde Bakanlığınızca istenen diğer noksanları tamamlamayı taahhüt eder…” (BCA, 030 01 00 00 91 573 2 3)
–Devamı haftaya-