Kıyı şeridinin çok dar, tarıma elverişli düz arazi parçalarının sahil kısmında ve çok az bulunduğu ilçede, sahilde bulunan yerleşim yerleri ile 5-10 km içerde bulunan yerleşim yerleri arasında sosyal ve ekonomik bakımdan büyük farklılıklar bulunmaktadır. Sahil kesiminde 1 dekar fındık bahçesinden ortalama 80-100 kg ürün alınabilirken iç kesimlerde bu miktar 20 kg/da’a kadar düşebilmektedir.

Yıllık ortalama nem ve yağışın çok yüksek oluşu ekonomik olarak yetiştirilebilecek birçok tarımsal ürüne sınırlamalar getirmektedir.İlçe genelinde sebze ve meyveler aşırı nem ve yağış nedeniyle hastalık ve zararlılara karşı devamlı ilaçlama istemektei aile işletmesi tarzında sebze üretimi yapan çiftçiler için bu durum ekonomik olamamaktadır. Ayrıca tarımda çalışan faal nüfusun büyük kısmı yaz mevsiminde yaylaya gittiğinden mevsimlik ürünlerden çok yıllık ürün veren bitki yetiştiriciliğini tercih etmektedir.

Giresun ili genelinde olduğu gibi Espiye ilçesinde de tarıma elverişli arazi alanın dar olduğu ve yetiştirilebilecek tarımsal ürünlerin sınırlı olması özellikle tarımda çalışabilecek 20-40 yaş arası nüfusun sanayi işçiliği için ilçemizden göç ettiği görülmektedir. Bu nedenle tarımda verimliliği arttırmak için yapılacak çalışmalarda yeniliği benimseyebilecek aktif insanların son derece az olduğu görülmektedir. İlçede çayır ve mer’a alanlarının az oluşu ve kültür dışı arazilerin çalılılık ve orman arazisi olması nedeniyle hayvancılık ancak ailelerin kendi ihtiyaçlarına yetebilmektedir. Bu ise aileye ek gelirden çok kaba ve konsantre yemi dışarıdan satın alması nedeniyle ek maddi yük getirmektedir.

FINDIK ÜRETİMİ

Espiye ilçesinin ekonomisi esas olarak fındığa dayanır. Fındık ilçe tarımında en başta gelen ürün olup çiftçilerin başlıca geçim kaynağıdır. Tarıma elverişli arazinin %80’ininde toplam ilçe topraklarının %35’inde fındık yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlçede 8.596 hektar alanda üretilen fındıkta ortalama yıllık üretim 6.000 ton/yıl civarındadır. Fındık bahçelerinde ortalama verim 70 kg/da kadardır. Verim sahil kesimlerinde 120-150 kg/da’a kadar çıkabildiği halde iç kesimlerde 20 kg/da kadar düşmektedir. İlçede çiftçi ailesi başına 15-16 dekar fındık bahçesi düşmekte ve 5150 aile tarafından fındık yetiştiriciliği yapılmaktadır. Kabaca bir hesapla, her ailede 5 nüfus olduğunu varsaydığımızda, toplam 28.000 nüfusu 6’ya böldüğümüzde yaklaşık 5.000 civarında bir rakam elde ederiz ki, bu da bize ilçede hemen herkesin fındık yetiştiriciliği ile ilgili olduğunu gösterir.

Çiftçinin üretmiş olduğu fındık, bazı tüccarlar ve Fiskobirlik tarafından satın alınmaktadır. Fındık piyasası her yıl Hükümetin tarafından yapılan taban fiyat açıklamasına ve iç ve dış piyasa taleplerine göre şekillenmeketedir. İlçede buluna Fiskobirlik Müdürlüğü hükümetin açıkladığı fiyattan destekleme alımları yaparak çiftçiye destek olmaktadır.

ÇAY ÜRETİMİ

Espiye ilçesinin ekonomisinde ikinci sırayı çay üretimi almaktadır. İlçede toplam 16 köy ve mahallede çay üretimi yapılmaktadır. Çay üretimi yapılan toplam alan 1860 dekar olup yıllık ortalama üretim 1.800 ton/yıl civarındadır. Çay bitkisi, iklim ve toprağı çok seçici bir bitki olması nedeniyle sahilden 15 km içerde bulunan orta yüksek kesimlerde ekonomik olarak üretilememektedir. Bu nedenle sahil ve sahile yakın köylerde, özellikle İbrahimşeyh, Hacımahmutlu, Hacıköy ve Demircili köyleri ile Cibril mahallesinde, yetiştirilmektedir. Önceleri sadece, Tirebolu’da bulunan çay fabrikasında işlenmek üzere Çaykur tarafından yapılan çay alımları son yıllarda özel sektör kurumları tarafından yapılmaktadır. Köylerde çay alım istasyonları bulunmakta, çiftçi çayını bu istasyonda çay alım görevlilerine teslim etmektedirler.

MISIR ÜRETİMİ

İlçemizin hemen hemen tüm mahalle ve köylerinde mısır yetiştirilmektedir. Toplam 1824 hektar alanda mısır üretimi yapılmakta ve bu nedenle fındık ve çayı takip etmektedir. İlçede ortalama mısır üretimi 4000 ton/yıl, mısır sapı üretimi ise 8000 ton/yıldır. Ortalama mısır verimi sahil ve yakın köylerde 300 kg/da iken yüksek köylerde 100-150 kg/da civarındadır.

İlçede mısır genellikle aile içi tüketimde insan ve hayvan gıdası olarak kullanılmaktadır. Önceleri insan gıdası olarak ekmek yapımında kullanılan mısır unu tüketimi son yıllarda giderek neredeyse yok olmuştur. Köylere olan ulaşım geliştikçe ekmek yapımında buğday unu kullanılmaya başlanmış, mısır daha çok hayvan yemi olarak tüketilmiştir. Ancak son yıllarda hayvan yetiştiriciliğinde de azalışlar olması nedeniyle mısır ekim alanları oldukça azalmıştır. Özellikle sahil ve sahile yakın kesimlerde mısır ekilen tarlalar fındık bahçelerine dönüştürülmektedir. Ekonomik bir ürün olarak görülmemesi ve talebin az olması nedeniyle mısır üretiminin daha da azalması beklenmektedir.

SEBZECİLİK, SANAYİ BİTKİLERİ ÜRETİMİ

İlçemizde, 93 hektar alanda sebze üretimi, 26 hektar alanda ise patates üretimi yapılmaktadır. Yetiştiriciliği yapılan başlıca sebzeler kara lahana, fasülye, domates, salatalık, biber ve patlıcandır. Sebze üretimi genelde sahil ve sahile yakın köylerde yapılmaktadır. Sebzeler, daha çok aile tarafından tüketilmek üzere üretilmektedir. Üretim için özel bir alan ayırmak yerine mısır tarlası kenarları veya içinde yapılmaktadır. örneğin, yeşil fasülye ve lahana üretiminin çoğu mısır tarlası içinde yapılmaktadır. Yani karışık ekim yapılmaktadır. Biber, patlıcan, patates gibi sebzeler ise tarla kenarlarındaki küçük ve hobi bahçesi sayılabilecek alanlarda yetiştirilmektedir.

Yıllık patates üretimi 440 ton, salatalık 75 ton, biber ve patlıcan ise 20 tondur. Görüleceği üzere bu üretim oldukça az olmasına karşın son yıllarda Tarım İlçe Müdürlüğü’nce yapılan çalışmalar sonucunda sebzeciliğe ilgi artmıştır. 1997-98 yıllarında çiftçilere dağıtılan 100 m2’lik 15 adet naylon serada sebze fidesi üretimine başlanmıştır.İlçede 3 köyde 6 çiftçiye çilek üretimi yaptırılmaktadır. Tarım İlçe Müdürlüğünce çiftçilere her yıl ihtiyaçları olan muhtelif sebze tohumu ve fidesi temin edilmektedir.

MEYVECİLİK

Fındık yetiştiriciliğini bir yana korsak, İlçe’de profesyonel anlamda mevye yetiştiriciliği yoktur denebilir. Ancak bu hiç meyve üretilmiyor anlamına gelmemektedir. Çünkü, iklim yapısı itibariyle yüksek nem, sürekli yağış, güneşlenme problemleri nedeniyle fındık dışında meyve üretimi ekonomik olmamakta, mücadeleden dolayı maliyet artmaktadır. Bu durum çiftçilerimizin fındık yetiştiriciliğini terich etmesine neden olmaktadır. Meyve yetiştiriciliği, fındık ve çay bahçeleri kenarlarında ve içlerinde, mısır tarlası kenarlarında her çiftçininin kendi ihtiyacı için dikmiş olduğu sayıda ağaçtan oluşmaktadır.

Üretimi yapılan başlıca meyve çeşitleri elma, armut, kiraz, vişne, dut, incir, ceviz, şeftali, erik, ayva, mandalina ve portakaldır. İlçede, 15 ton armut, 128 ton elma, 19 ton kiraz, 24 ton ceviz, 20 ton erik, 5 ton dut, 6 ton incir, 14 ton mandalina ve 8 ton portakal üretilmektedir.

İlçe Tarım Müdürlüğünce, çiftçilere her yıl istekleri doğrultusunda meyve fidanı dağıtılmakta, köy ziyaretlerinde teknik ve pratik yetiştiricilik bilgileri verilmektedir. İklim ve toprak yapısı itibariyle uygun oluşu nedeniyle turunçgil yetiştiriciliğini teşvik için 1997 yılında 15 köyden 58 çiftçiye aşılı mandalina fidanı dağıtımı yapılmıştır. Ayrıca, 1996/97’de 1542 adet ceviz fidanı dağıtımı da gerçekleştirilmiştir.

HAYVANSAL ÜRETİM

İlçede 8020 baş sığır, 11935 baş koyun, 655 baş manda, 442 baş keçi, 553 baş tek tırnaklı yük hayvanı (at, katır, eşek) yetiştirilmektedir.

Sığır Yetiştiriciliği

İlçemiz sığır populasyonu 8020 baştır. Sığır yetiştiriciliği küçük aile işletmeciliği şeklinde, bitkisel üretim faaliyetleri sonucu elde edilen kaba yemi (özellikle mısır sapı) değerlendirmek ve ailenin süt ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılmaktadır. Çiftçiler, kendi arazisinden elde ettiği kaba yemin yeterli olmaması durumunda komşu çiftçilerden kaba yem satın alabilmektedir. Yaz aylarında hayvanların büyük çoğunluğu sahilden 50-60 km içerde bulunan yaylalara çıkarılmakta ve mer’alarda düzensiz otlatmaya tabi tutulmaktadırlar. Düzensiz otlatma sonucu bozulan bu mer’aların bir an önce ıslah edilmesi gerekmektedir. İlçemizde çayır alanları Ericek, Avluca, Yeniköy, Akkaya, Bayrambay, Seydiköy, köylerinde 2000 dekar civarındadır. Çayırlarda ortalama kuru ot verimi 200 kg/da kadardır. Köylerde ortak mer’a kullanımı söz konusu değildir, ancak yaz aylarında gidilen yaylalar ortak mer’a olarak kullanılmaktadır. Bu mer’aların toplam alanı 961 hektardır. Düzenli otlatma yapılmaması nedeniyle bozulan bu mer’alarda ot verimi çok düşüktür.

Yetiştiricilik genelde 2 baş süt sığırıyla yapılmaktadır. Önceleri hemen tamamı Yerlikara sığırlardan oluşan sığır populasyonunda, yıllardır uygulanan yapay tohumlama faaliyetleri sonucu sığır populasyonunun 1/3’ü melez (Jersey melezi) populasyona dönüştürülmüştür. Böylelikle ineklerden elde edilen süt verimi arttırılmış, yetiştiricilik daha ekonomik hale getirilmiştir. Yine, Tarım İlçe Müdürlüğü’nce her yıl şap aşıları, yanıkara ve sığır vebası aşıları düzenli şekilde yapılmaktadır.

İlçede yıllık süt üretimi 8690 ton, peynir üretimi 225 ton, tereyağ üretimi ise 212,5 ton olup bu ürünlerin %99’u aile içinde tüketilmektedir. Çok az bir kısmı ise başta ilçe merkezi halk pazarında olmak üzere satılmaktadır.

Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliği

Espiye ilçesinde 12.195 baş koyun ve 442 baş Kılkeçi yetiştirilmektedir. Koyunlarn tamamı Karayaka ırkından olup Kozköy, Kurugeriş, Güzelyurt, Ericek, Seydiköy gibi yüksek dağ köyleri koyun yetiştiriciliği yapılan başlıca yerlerdir. Sahile yakın köylerde 5-10 başlık sürü büyüklüğü yüksek köylerde 40-50 başlık sürüler şeklindedir.

Espiye ilçesinde mer’a alanlarının az oluşu nedeniyle koyunculuk gelişememektedir. Koyunlar için tek kaba yem kaynağı fındık bahçelerinde otlatma şeklindedir. Yaz aylarında çıkılan yayla mer’alarında ise yeterli ot bulunmamaktadır. İlçe Tarım Müdürlüğü’nce koyunlara her yıl entretoxemie aşısı uygulanmaktadır.

Arıcılık

İlçemizde arıcılık 5-20 kovanlık işletmeler halinde yapılmaktadır. Toplam 7759 adet modern kovanda üretim yapılmaktadır. Kovanların yarısından fazlası, 3565 adeti Bayrambey, Avluca, Çalkaya, Kozköy ve Ericek köylerinde bulunmaktadır. Bu köyler ilçenin gelir seviyesi en düşük köylerindendir. İlçenin yıllık bal üretimi 84.5 ton, bal mumu üretimi 1600 kg’dır. Tarım İlçe Müdürlüğü’nce 1997 yılında 14 köyde 137 çiftçiye 685 adet kovan dağıtımı gerçekleştirilmiştir.

İlçemizde toplam arazinin %35’inde fındık tarımı yapılmakta, ancak çiçeklenme döneminin başladığı Mayıs ayında zararlı fındık kurduna karşı yapılan ilaçlı mücadele arıcılık için önemli bir sorun teşkil etmektedir. İlaçlama yapılan bu ayda, arı kolonileri en zengin düzeye gelişmekte, ayrıca çiçeklenme de en yüksek düzeyde olmaktadır. Bu mevsimde ilaçlama yüzünden arıların %50-75’i kaybedilmektedir. Böylece Haziran ayının ilk haftasında başlayan nektar akışına güçsüz koloniler ile girilmekte, alınması gereken bal verimi düştüğü gibi kovanların iç dengesi de bozulmaktadır.

İlçemizde mevcut kestane ormanları arıcılık için zirai ilaçlamadan uzak önemli bir kaynak olmasına rağmen ulaşım sorunları nedeniyle yeterince yararlanılamamaktadır. Aynı sorun bitki florası olarak arıcılığa uygun olan yayla alanları için de geçerlidir.

Kümes Hayvanları Yetiştiriciliği

Espiye ilçesinde halen 5.000 tavuk kapasiteli bir yumurta tavukçuluğu işletmesi bulunmaktadır. Bunun yanında çiftçi ailelerince kendi ihatiyaçları için muhtelif ırklardan 21.825 tavuk ve horoz yetiştiriciliği de yapılmaktadır. Aile ihtiyacından fazla yumurta ve tavuk satılmaktadır. 1997 yılında Tarım İlçe Müdürlüğü’nce 9 köyde 517 çiftçi ailesine 10.000 adet civciv ve 5.000 kg civciv yemi dağıtılmıştır.

EL SANATLARI, EV EKONOMİSİ

İlçemizde tarımsal kaynakların yetersiz olduğu, atıl kaldığı köylerimiz başta olmak üzere 680 adet halı tezgahı bulunmaktadır. Ancak tezgahı bulunan ailelerin bir kısmının halı dokuyacak çağdaki çocuklarının evlenerek ayrılması, göçler ve dokunan halıların düzenli olarak pazarlanamaması gibi nedenlerle tezgahların bir kısmı kullanılmamaktadır. Son yıllarda Sümer Halı A.Ş. Halıcılık Fabrikası Giresun Bölge Müdürlüğü’nün ilçemiz köylerinde bulunan mevcut tezgahları halı siparişi ve halıcılık yapmak isteyen, ancak tezgahı olmayan köylere tezgah temin etmesi kısmi bir çözüm olmuştur. Sözü edilen çalışmanın daha da genişletilebilmesi halinde halıcılığın temel problemi olan iplik, desen, tezgah ve pazarlama sorunların çözülmesi Espiye ekonomisine büyük bir katkı sağlayacaktır.

İlçemizde kültür mantarcılığını teşvik etmek için İlçe Tarım Müdürlüğü’müzce kompost tesisi kurulmuş olup mantar üretimi yapmak isteyen çiftçilerin kompost ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Ayrıca Sosyal yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığı ile işbirliği yapılarak mantar üretimi yapmak isteyen çiftçilere klima cihazı ve diğer üretim araçları temin edilmektedir. 1998 yılında 6 dönüm mantar kompost üretimi yapılmış olup 18 çiftçiye 12 kg’lık torbalar halinde 3.700 torba mantar kompostu ekimi yapılarak dağıtılmıştır.

Çiftçi ailelerine çoçuk bakımı, sağlıklı beslenme, gıda muhafaza, dikiş-nakış gibi muhtelif konularda yardımcı olmak amacıyla Tarım İlçe Müdürlüğü’nce bir ev ekonomisti teknisyeni görev yapmaktadır. Ev ekonomisti köylerde gerek ev ziyaretleri ve gerekse çeşitli kurslarla çiftçi ailelerinin rehberi olamaktadır.

TARIM ALET VE MAKİNELERİ

Espiye ilçesinde arazi yapısının çok engebeli, dağlık ve dalgalı oluşu sahil kesimi dışında düz arazi olmaması tarımsal üretim yapılan arazi parçalarının küçük aile işletmeleri şeklinde olması makineli tarım söz konusu değildir. Öyleki, ilçede 6 traktör ve 5 pulluk bulunmaktadır. Toprak işleme bel ve kazmalarla insan gücüyle yapılmaktadır. Sadece 10 çiftçide karasaban bulunmakta ve toprak işlemede kullanılmaktadır. Ayrıca fındığın harmanlanması için elle çalışan 125 harman makinesi mevcuttur. Hasat edilen fındığın züruflarından (dış kapsüller) ayrılmasında kullanılan 50-60 patoz hasat ve harmanlama döneminde ilçe dışından getirilerek kullanılmaktadır. İlçemizde özellikle fındık bahçeleri ile kısmen diğer meyve ve sebzelerin de ilaçlanmasında kullanl-ılan 4365 sırt pülverizatörü, 460 tozlayıcı ve 135 atomizör bulunmaktadır.

ORMANLAR

Espiye ilçesi Karadeniz iklim kuşağı içerisinde yer alması nedeniyle ılıman bir iklime sahiptir. Yağı düzenli olup her mevsim yeterli yağış almaktadır. Bu nedenle ilçe zengin bir orman ve bitki örtüsüne sahiptir. 17464 hektar orman alanı mevcut olup kestane, kızılağaç, meşe, kayın, göknar, sarıçam ve ladin en çok görülen ağaç türleridir. Bu denli zengin bir orman olmasına rağmen, ormanın Espiye ekonomisine katkısı yok denilebilecek kadar azdır. Ormanlar, devlet tarafından işletildiğinden ormanın ekonomiye katkısı sadece orman kesimi ve dikiminde iş gücü istihdamı bakımından olmaktadır.